De Judiciary Committee van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is gestart met de eigen impeachment hoorzittingen. Het werk van de Judiciary Committee volgt na de besloten en openbare zittingen van de Intelligence Committee. En nu gaat het er echt om spannen, want het is de taak van de Judiciary Committee om zogenaamde articles of impeachment aan te nemen die uiteindelijk in de Senaat kunnen leiden tot het afzetten van Donald Trump als president. Er is al veel geschreven over impeachment, maar hier volgt een klein overzicht van de geschiedenis, procedure en gronden voor impeachment.
‘Impeachment’ procedure
De meesten zullen bekend zijn met de grove procedure voor een impeachment en afzetting. Een ‘impeachment’ moet gezien worden als een aanklacht tegen de President. Het Huis van Afgevaardigden is dan, met de exclusieve bevoegdheid over impeachment, de Aanklager. Als het Huis het eens wordt over de aanklacht, gaat deze naar de Senaat voor het proces, met de Senatoren als jury. De Senaat moet beslissen of de President schuldig is en wat de gevolgen daarvan moeten zijn; moet de President uit het ambt worden gezet, of vrijgesproken?
De Amerikaanse Grondwet zegt verder weinig over hoe een impeachment en afzetting moet plaatsvinden. En aangezien er eerder slechts drie impeachment procedures zijn geweest, was er weinig om op terug te vallen. House Resolution 660 was het begin van het formele impeachment-onderzoek en bevatte de procedure regels voor de hoorzittingen. De Republikeinen klaagden volop over het gebrek aan een eerlijk proces en rechten voor de President. Maar in dit eerste stadium van onderzoek had de President nog geen rechten om te claimen, evenmin als een verdachte in een strafrechtelijk onderzoek. Ook in de meest recente impeachment procedures van Nixon en Clinton konden de onderwerpen van onderzoek geen advocaat bij de zittingen van de onderzoekscommissies. De Republikeinen konden wel gewoon bij de hoorzittingen zijn, en ook bij de openbare zittingen getuigen oproepen.
Die fase is wel aangebroken met de openbare hoorzittingen die worden gehouden door de Judiciary Committee. Voorzitter Nadler van die Commissie heeft het Witte Huis al uitgenodigd om vertegenwoordigers, advocaten, te sturen voor de laatste hoorzitting met deskundigen over de vraag wat voor zaken of gedrag gronden zijn voor impeachment. Maar zoals die hoorzitting laat zien lijken de Republikeinen niet echt genegen om op de inhoud in te gaan, zoals in het 300 pagina lange rapport van de Intelligence Committee. Ze zijn er slechts op uit om verwarring te zaaien over de feiten en eindeloos hun beklag te doen over de procedures en het vermeende oneerlijke proces. De Democraten zijn echter nog wel vaag over wat er nog meer in de Judiciary Committee gaat gebeuren, waar de President nog mogelijk een advocaat naar zou kunnen of willen sturen.
‘Treason, bribery and other high crimes and misdemeanors’
Sinds het aantreden van Donald Trump is er veel aandacht voor impeachment en de daden die een impeachment rechtvaardigen omdat velen vermoeden dat Trump niet anders kon dan tegen impeachment aan schuren. De afgelopen drie jaar is dat vermoeden voor velen bewaarheid, maar toen de klok werd geluid over een telefoongesprek tussen Trump en de president van Oekraine was de maat vol, of was de politieke timing juist.
De grondwet laat impeachment toe voor ‘treason, bribery and other high crimes and misdemeanors’. Het verwarrende aspect van het debat rondom deze termen is het feit dat deze termen niet gelinkt zijn aan enige strafwetten. Het zijn op zichzelf staande concepten. Dat heeft tot gevolg dat een president geen enkele wet hoeft te hebben overtreden, om uit het ambt gezet te worden. Combineer dat met het gegeven dat het aan het Congres is om een oordeel te vellen, en de conclusie is dat impeachment grotendeels van politieke aard is. Maar dat betekent niet dat, zoals weleens populair gezegd wordt, dat het Congres van alles kan bestempelen als ‘impeachable’. De genoemde termen worden omlijnd door de ratio van impeachment, wat de Founding Fathers in gedachten hadden, en de voorafgaande impeachment procedures tegen Andrew Johnson, Richard Nixon en Bill Clinton.
Ratio
Waarom is er een impeachment procedure in de grondwet opgenomen? Na de Amerikaanse Revolutie groeide de angst dat de nieuwe staten niet in staat waren om de druk van Europese mogendheden op Noord-Amerika te kunnen weerstaan en een wig tussen hen zouden kunnen drijven, waardoor de staten niet zich niet zouden kunnen ontwikkelen als onafhankelijke entiteiten. Het verenigen van de voormalige koloniën onder één vlag en een Grondwet moest de banden onderling versterken zodat zij zich onafhankelijk van buitenlandse invloeden kunnen ontwikkelen. Met andere woorden, ongewenste Europese invloeden waren de eerste redenen voor de Grondwet, en impeachment is een van de wijzen waarop dergelijke invloed op de president of de democratische verkiezingen bestreden kan worden. En in de kern gaat impeachment ook naar het kloppende hart van Amerika, het republikanisme. Niemand, ook de president niet, staat boven de wet zoals de Britse koning dat eerst wel was. De president is verantwoording aan het volk verschuldigd.
’Treason’
Landverraad, is redelijk vanzelfsprekend, en word door de Constitution zelf gedefinieerd:
“Treason against the United States, shall consist only in levying war against them, or in adhering to their enemies, giving them aid and comfort.”
‘Bribery’
Er is inmiddels ook veel gezegd over ‘bribery’, ofwel omkoping. Hoewel het Congres dus niet gebonden is aan de strafrechtelijke definitie, maar gedurende dit proces is er duidelijk wel daarbij aangesloten. Er moet in het geval van Trump sprake zijn van:
- een officiële daad;
- in ruil voor iets van waarde;
- voor persoonlijk gewin.
‘other High Crimes and Misdemeanors’
Om deze woorden te kunnen begrijpen en wat voor handelingen er onder vallen, kan teruggevallen worden op de woorden van Alexander Hamilton, dat er sprake moet zijn van een ‘abuse or violation of some public trust’. Het presidentschap is een ‘public trust’, een ambt ten behoeve van het land, zoals ook verwoord door de eed die elke president moet afleggen. Het ambt gebruiken voor persoonlijk gewin, is een misbruik van het ambt omdat het de persoon boven het land stelt.