Pete Buttigieg. Ik kon het niet laten. Afgelopen zondagochtend kroop ik in een gehuurde Nissan om 4 uur te rijden door New York, Connecticut en Massachussetts om in New Hampshire te komen. Want het verkiezingscircus kon ik niet aan me voorbij laten gaan. Een mooie afsluiter van een fascinerende politieke week: de chaos rondom de eerste Democratische voorverkiezing, die geen verkiezing is maar een zogenaamde ‘caucus’; de vrijspraak van Donald Trump van alle impeachment artikelen; CNN town halls met de presidentskandidaten; een debat tussen de voornaamste zeven van die kandidaten; een bezoek aan de musical ‘Hamilton, met als slotakkoord het bijwonen van een town hall, live in Salem, New Hampshire, van Pete Buttigieg, ofwel ‘Mayor Pete’; de man wiens opkomst ik (en velen met mij) al eerder voorspelde.
Nieuwe vrienden
Een vriend van mij had geadviseerd om vroeg op te komen dagen. Dus twee uur voordat de deuren van de gymzaal open zouden gaan stond ik in de rij, met maar zeven mensen voor me. Nog geen Pete medewerkers te bespeuren, alleen wat tafels een een rope line. Ik stond binnen, warm, dichtbij een toilet, en zowaar een stoel. En zoals dat wel vaker gaat met Amerikanen, en al helemaal bij zo’n evenement, raak je al snel aan de praat. Nancy, een gepensioneerde basisschool lerares woont in het naburige Massachussetts, maar doet vrijwilligerswerk voor Buttigieg in New Hampshire. ‘Canvassing’, kloppen op deuren, naar de bijeenkomsten en ‘town halls’ gaan. Ze staat niet geregistreerd als Democraat of Republikein, maar als Independent. Het echtpaar voor ons is ook Independent, maar voor hen allemaal is dit niet de eerste Pete bijeenkomst. Ze hunkeren naar een kalme stem, terwijl alle andere kandidaten lopen te schreeuwen tijdens een debat; een kalme hand van een oplosser, daar waar anderen er wilde plannen op nahouden. Het kan ze niets schelen dat Pete homoseksueel is en zo jong, pas 38, want hij is rustig, welbespraakt, uitzonderlijk slim en vol kennis, wereldwijs en – belangrijk – militair veteraan.
Marieke de Vries
Terwijl de spanning stijgt doemt voorop in de rij een mevrouw op die me bekend voor komt. Ik weet, ze is een Nederlandse journalist, maar hoe heet ze nou toch ook alweer? In ieder geval heb ik het journalist-gedeelte correct, gezien de NOS microfoon in haar handen. Vlak daarvoor had ik juist uitgebreid met mijn nieuwe Massachussetts en New Hampshire vrienden gesproken over Nederland, en ik wijs naar de journalist en zeg dat ze uit Nederland komt. De anticipatie en adrenaline stijgt voor de ontmoeting met Pete, dus ik zeg vrij duidelijk op z’n Nederlands ‘hallo’. In een reflex gaat de microfoon aan en wordt ie onder mijn neus geduwd. Ik word pardoes geïnterviewd door Marieke de Vries. Maar wat ik gezegd heb….?
High Hopes
Nadat de gehandicapten-sectie als eerste is gevuld, neem ik met mijn nieuwe vrienden onze plaatsen in, wederom stoelen, in het middengedeelte op de eerste rij. Leuk, maar ik kan tegelijkertijd niet inschatten hoeveel mensen er zijn. Zo’n 1100 lees ik later. Buttigieg trekt zo’n 5000 mensen over 5 evenementen die dag. Na twee en een half uur wachten komt dan eindelijk Representative Anne McLane Kuster het publiek opwarmen en Buttigieg introduceren. Zachter dan verwacht klinkt het aanstekelijke campagne lied ‘High Hopes’ van Panic at the Disco, en komt Mayor Pete breed grijnzend het podium op, knuffelt Anne en grijpt de microfoon, zoals altijd gekleed in een wit overhemd met blauwe stropdas maar zonder jasje. And the crowd went wild…
Stump speech
Het is zijn vierde evenement van de dag, loopt achter op schema en vliegt er dus gelijk in. Als je de kandidaten nauw volgt, dan komt zo’n ’stump speech’ je altijd bekend voor. Het is een voorbereide speech, die licht kan variëren van plek naar plek en van dag tot dag, maar zogenaamde ‘message discipline’ is belangrijk. De centrale boodschap moet aan nieuwe, twijfelende kiezers telkens weer worden overgebracht. Hoewel er dus flink geklapt en gejoeld wordt, ben ik wat minder enthousiast bij de reguliere speech. De verwachte banners zijn er ook niet, waar mensen driftig mee kunnen zwaaien. Eerder die dag in Nashua, met record opkomst, zag dat er op tv althans een stuk beter uit.
Diepte
Buttigieg – ik mag ‘m Pete noemen – is op z’n best als hij vragen beantwoord. Op het door Bernie Bros gedomineerde Twitter wordt hij afgedaan als ‘Wall Street Pete’, een ‘corporate Democrat’, niet authentiek, en vooral leeg. Leeg qua standpunten, kennis, etc. Maar niets is minder waar. Ik zal beamen dat tijdens debatten Pete het wat minder goed doet voor mij persoonlijk. De doorbraak van Buttigieg in het begin van 2019 was via een vraag en antwoord ronde in een CNN town hall, en de vele interviews die hij in de media gaf. Hij wordt gewantrouwd omdat hij in vloeiende paragrafen spreekt, waarin hij verschillende thema’s aan elkaar verbindt, en een grote dossierkennis en analytisch vermogen aan de dag legt. And I’m buying it. Als je z’n bio en cv leest, dan kan je niet anders concluderen dat Pete een grote nerd is, met militaire en bestuurlijke ervaring, een fantastische combinatie.
Empathie
De keerzijde daarvan is een ogenschijnlijk gebrek aan empathisch vermogen. In zijn boek memoreert hij dat tijdens zijn burgemeesterschap erachter kwam dat burgemeester zijn zoveel meer betekent dan alleen maar de infrastructuur fixen en economische bloeit tot stand brengen. Een burgemeester – evenals een president – heeft een grote symbolische, ceremoniële functie die niet onderschat moet worden en, wellicht nog een belangrijker, de taak om de bevolking bij elkaar te brengen onder andere door een moreel centrum te zijn. Dat Pete wat gereserveerd is geeft hij zelf toe, en schrijft dat toe aan zijn aard, maar ook geaardheid. Hij is lang in de kast gebleven, en verruilde een persoonlijk leven voor een werkend leven. In zijn ogen kon het niet allebei.
Olifant in de kamer
Het enthousiasme en de energie is voelbaar in de gymzaal. Een aantal keer ga ik staan en draai ik me om, om het publiek in te schatten. Niet qua aantallen, maar qua samenstelling. Ook al in de rij buiten de zaal zag ik meestal jonge, blanke mensen, maar verder een goede mix van jong en oud. New Hampshire heeft net als Iowa maar een paar procent African Americans, dus dat er niet zoveel waren is geen verrassing, maar het feit dat ik erop let is veelzeggend. Hoewel Senator Amy Klobuchar nog slechter peilt onder African Americans dan Buttigieg, krijgt Pete wel veel kritiek omdat hij als burgemeester tenminste een record heeft om te bekritiseren. Zijn antwoorden op dergelijke vragen tijdens het debat van vrijdagavond waren echter niet sterk.
Q&A
Buttigieg maakt er een punt van om de vragenstellers te identificeren en direct aan te spreken. Het is erg effectief. De antwoorden volgen moeiteloos, in volledige paragrafen, to the point gecombineerd met wat zinnen die ik al eerder hoorde. Hij komt met cijfers en laat zien dat hij weet waar hij het over heeft, iets wat in de debatten dus niet zo uit de verf komt. Het grootste applaus komt bij drie verschillende onderwerpen, herstel van de democratie als fundament voor het aanpakken van alle grote problemen, het contrast tussen Trump en hemzelf als Afghanistan-veteraan, en het recht een vrouw om te bepalen om abortus te plegen of niet.
Mislukte selfie
Na ongeveer drie kwartier was het allemaal voorbij. Buttigieg sprong van het podium en ging handen schudden en selfies maken. Zijn communicatie strateeg en allround bad ass woman Lis Smith keek nerveus toe. Een campagne medewerker griste telefoons uit handen om de selfies te nemen, maar sloeg mij over. Voordat ik het wist was hij al door, nadat hij mij de hand had geschud. Mijn nieuwe vriendin Nancy was wat fortuinlijker met haar telefoon. Nu staan we allebei op de foto met Pete, al kijkt Pete niet naar ons.
Het grote Guardian interview in de diner
Maar het avontuur hield niet op. Ik scoorde nog wat Pete 2020 memorabilia bij een standje buiten, en kreeg van Nancy nog een poster uit de achterbak van haar auto. Als Independent is ze toch volledig #TeamPete. Moe en hongerig toog ik naar Mary Jane’s Diner, een must op zo’n trip vol Americana. Nadat ik mij van mijn steak had ontdaan en wachtte op de banana split, kwam een Britse journalist naar me toe. Hij zag mijn Pete button en wilde me interviewen zelfs nadat ik mezelf als politiek toerist en Nederlander had geïdentificeerd. Ik heb het het uiteindelijke artikel niet gehaald. Moe, maar vol indrukken en adrenaline plofte ik neer in het Best Western hotel zeven kilometer verderop. Mijn eerste, maar hopelijk niet mijn laatste bijeenkomst van een presidentskandidaat achter de rug voordat ik deze zomer weer terug naar Nederland verhuis. Hoe dan ook zal ik ook daar de Pete 2020 poster in mijn kantoor hangen.